W Polsce kwestia uznania języka śląskiego za język regionalny to temat, który od lat budzi żywe dyskusje. Obecnie około 600 tysięcy osób deklaruje narodowość śląską, a 460 tysięcy posługuje się etnolektem śląskim. Mimo tego, język śląski nie cieszy się oficjalnym statusem, który przysługuje innym regionalnym językom, takim jak kaszubski. Zmiana ta wydaje się być bliska, jednak kolejne próby jej wprowadzenia napotykają trudności na różnych poziomach politycznych.

Ostatnia dyskusja na temat uznania języka śląskiego odbyła się w Parlamencie Europejskim, podczas sesji plenarnej w Strasburgu, 10 lipca 2024 roku, w ramach debaty dotyczącej polityki spójności regionów Unii Europejskiej. Głos zabrał tam Łukasz Kohut, poseł do Parlamentu Europejskiego z Koalicji Obywatelskiej, który od lat walczy o uznanie odrębności kulturowej Ślązaków, w tym o oficjalne uznanie ich języka. Kohut przypomniał inicjatywę obywatelską „Minority SafePack”, która miała na celu promowanie praw mniejszości etnicznych i językowych w Europie, ale została zablokowana przez Komisję Europejską.

– „Wówczas ponad milion osób z siedmiu krajów UE podpisało się pod inicjatywą, aby Unia Europejska mocniej wspierała mniejszości etniczne, narodowe i językowe. Choć w Parlamencie Europejskim był poparcie, Komisja Europejska zablokowała projekt” – powiedział Kohut. – „My walczymy o to, aby te podpisy nie poszły na marne, aby mniejszości etniczne i językowe były chronione w UE, tak samo jak mniejszości seksualne.”

Z kolei, w samym Parlamencie Europejskim, Kohut zwrócił uwagę na problem śląskiej mniejszości etnicznej i jej kulturową tożsamość. Podkreślił, że wiele regionów Europy, takich jak Alzacja we Francji, ma swoje regionalne języki, które są oficjalnie uznawane. – „Mamy do czynienia z podobnymi problemami, jak te, które dotyczą Ślązaków. Ślązacy są dumni ze swojej tożsamości i języka, i chcieliby, aby zarówno państwo polskie, jak i Unia Europejska wspierały ich inicjatywy” – dodał.

Debata o uznaniu języka śląskiego stała się szczególnie aktualna w Polsce po ubiegłorocznej próbie nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych. W 2024 roku Sejm i Senat RP uchwaliły nowelizację, która miała na celu uznanie języka śląskiego za język regionalny, jednak prezydenckie weto zablokowało projekt. Mimo to, grupa posłów Koalicji Obywatelskiej ponownie złożyła projekt nowelizacji, licząc na to, że nowy prezydent RP, Karol Nawrocki, poprze tę inicjatywę.

Z perspektywy Łukasza Kohuta, nadanie językowi śląskiemu statusu języka regionalnego przyniosłoby realne korzyści. – „To nie tylko formalność, ale i możliwość wprowadzenia zajęć ze śląskiego w szkołach, umożliwienie zdawania matury w tym języku czy wprowadzenie dwujęzycznych tablic. Dodatkowo, takie zmiany mogłyby pozwolić na pozyskiwanie funduszy na kultywowanie śląskich tradycji.”

Obecna sytuacja Ślązaków w Polsce, gdzie język śląski nie jest uznawany za język regionalny, stawia ich w jednej z najtrudniejszych sytuacji w całej Unii Europejskiej. Pomimo że Ślązacy co dziesięć lat w spisie powszechnym deklarują swoją narodowość, ich język nie jest wspierany na żadnym poziomie państwowym. – „Jest to dramatyczna sytuacja, ponieważ nie mamy wsparcia w zakresie finansowania naszej kultury, tradycji i języka. Nasz język umiera, ponieważ nie dostaje wsparcia ze strony państwa” – zauważył Kohut.

Spis powszechny z 2021 roku pokazał, że prawie 600 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską, co jest wynikiem wyższym niż narodowość kaszubską czy niemiecką. Etnolektem śląskim posługuje się 460 tys. osób, a jego obecność w przestrzeni publicznej, w tym w kulturze masowej, reklamach i muzyce, staje się coraz bardziej widoczna. Zmiana tego stanu rzeczy wymaga wsparcia na szczeblu krajowym, ale także w Unii Europejskiej, w której potrzeba zmiany postaw i uznania śląskiej kultury oraz języka.

Łukasz Kohut podkreślił, że uznanie języka śląskiego za język regionalny nie ma nic wspólnego z separatyzmem. Ślązacy są dumni z bycia obywatelami Polski, ale również z odrębności swojej kultury, tożsamości i języka. – „Nie chodzi o separatyzm, chodzi o uznanie naszej tożsamości i wspieranie jej w ramach polskiego i europejskiego społeczeństwa” – zaznaczył.

Walka o uznanie języka śląskiego za język regionalny to nie tylko kwestia lokalnej tożsamości, ale także wyraz szerszych aspiracji Ślązaków do pełnej równości i ochrony swoich praw jako mniejszości etnicznej w Polsce i w Unii Europejskiej.

język śląski, etnolekt śląski, Ślązacy, mniejszości etniczne, status języka regionalnego, Polska, Komisja Europejska, Łukasz Kohut, Parlament Europejski, Minority SafePack, kultura Śląska, uznanie języka śląskiego, ustawa o mniejszościach narodowych, Śląsk, języki regionalne, debata publiczna, kultura i język, mniejszości językowe, prawa mniejszości, język kaszubski, spis powszechny, tożsamość narodowa, Europa, Unia Europejska, wsparcie dla mniejszości, tradycje śląskie, współpraca międzynarodowa, ochrona języka, regionslask.pl

Artykuły z tej kategorii

Copyright: © 2025 regionslask.pl